Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2014

Ο μπούσουλας του ελληνικού καφέ

Η μυρωδιά του σε κάνει να ανοίξεις τα μάτια, η γεύση του σε τονώνει, η δημιουργία του… θέλει μεράκι. Είναι ίσως το μοναδικό προϊόν που μπορεί να είναι το ίδιο για όλους, όμως ο καθένας τον απολαμβάνει με το δικό του, μοναδικό τρόπο. Γλυκός, σκέτος, βαρύς… με δύο φουσκάλες! Ο 


ελληνικός καφές, έχει τη δική του, μεγάλη ιστορία. Ακόμη και το όνομά του… διχάζει, καθώς ανάλογα με τη χώρα, ο ίδιος καφές μπορεί να ονομάζεται «αρμένικος», «αραβικός» ή «μεσανατολικός». Στις χώρες των Βαλκανίων ονομάζεται συνήθως «τουρκικός», ενώ στην Κύπρο καλείται «κυπριακός».

Ο τρόπος παρασκευής είναι ίδιος σε όλο τον κόσμο. Ψήνεται σε μπρίκι μέσα στο οποίο ανακατεύουμε τους αλεσμένους λεπτούς κόκκους καβουρντισμένου καφέ με νερό και ζάχαρη. Πίνεται περισσότερο από κάθε άλλο είδος καφέ σε πολλές περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων και της Βόρειας Αφρικής. Όσο πιο λεπτό είναι το άλεσμα των κόκκων, τόσο μικρότερος είναι ο ιδανικός χρόνος που πρέπει να μείνει σε επαφή ο καφές με το καυτό νερό.

Στην Ελλάδα διαδόθηκε κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κατοχής. Σύμφωνα με μαρτυρίες, οι πρώτοι που παρασκεύασαν τέτοιου είδους καφέ ήταν οι Βεδουίνοι της Μέσης Ανατολής οι οποίοι έβαζαν τη χύτρα του καφέ πάνω στην άμμο που κάλυπτε τη στάχτη και τα κάρβουνα για να τα κρατά «ζωντανά».

Τα οφέλη του ελληνικού καφέ

Η διαιτολόγος – διατροφολόγος, Σταματίνα Π. Αντωνίου μιλά στην Κυριακάτικη Ενημέρωση και τονίζει τα οφέλη του ελληνικού καφέ.

«Ο ελληνικός καφές, αποτελεί ένα από τα πιο πλούσια αντιοξειδωτικά ροφήματα (εξαιτίας των φλαβονοειδών που περιέχουν οι κόκκοι του). Μετά-ανάλυση προοπτικών ερευνών, έδειξε ότι συγκριτικά με αυτούς που δεν κατανάλωναν καθόλου ή σπάνια καφέ, εκείνοι που κατανάλωναν τακτικά, είχαν 21% μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνο του προστάτη και 3% μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν οποιασδήποτε μορφής καρκίνο.
Τα βασικά αντιοξειδωτικά συστατικά του, το χλωρογενικό οξύ, το καφεϊκό οξύ και οι μελανοϊδίνες.
Πλούσιος σε πολυφαινόλες, με μέτρια ποσότητα καφεΐνης. Ένα φλιτζάνι (80ml) ελληνικού καφέ περιέχει 35 έως 65mg καφεΐνης.
Το θερμιδικό περιεχόμενο του ελληνικού καφέ, εξαιρετικά χαμηλό. Ένα φλιτζανάκι καφέ, αποδίδει μόνο 1 θερμίδα, αφού τα συστατικά των κόκκων του, είναι φτωχά σε υδατάνθρακες και λίπος.

Ο ελληνικός καφές, έχει πιο λεπτή άλεση από τον τούρκικο, που είναι πιο χοντροαλεσμένος και καβουρντισμένος.

Ο ελληνικός δε, καφές, συμβάλλει στη μακροζωία και την καλή υγεία, σύμφωνα με ελληνική μελέτη στην Ικαρία. Οι αναλύσεις έδειξαν, ότι όσοι έπιναν τακτικά ελληνικό καφέ, είχαν καλύτερη λειτουργία του ενδοθηλίου, σε σχέση με όσους έπιναν άλλα είδη καφέ και κατ’ επέκταση παρουσίαζαν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος του μυοκαρδίου.

Να σημειώσουμε ότι παρά τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρει ο ελληνικός καφές, για τη διατήρηση της καλής υγείας, σύμφωνα με ερευνητές, απαιτούνται και άλλες επιπλέον μελέτες, προκειμένου να εντοπιστούν ακριβείς μηχανισμοί.

Μία ακόμη μελέτη (σε 83.200 ανθρώπους ηλικίας 45-74 ετών), συνηγορεί ότι ο καφές μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, έως και 20% με τουλάχιστον ένα φλιτζάνι καφέ την ημέρα. Αποτελεί, δηλαδή, ήπιο διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της EFSA, έδειξαν ότι 75mg καφεΐνης (περίπου δυο φλιτζανάκια ελληνικού καφέ) συνδέονται με αυξημένη προσοχή και εγρήγορση –σε καταστάσεις στρες–, ενώ φαίνεται να είναι ωφέλιμη σε περιπτώσεις που απαιτείται αυξημένη προσοχή, όπως στις νυχτερινές βάρδιες. Όταν καταναλώνεται μέσα σε φυσιολογικό πλαίσιο, ο καφές επιδρά θετικά στο νευρικό μας σύστημα και μπορεί να βελτιώσει τις πνευματικές ικανότητές μας, δίνοντάς μας εγρήγορση.

Τι πρέπει να γνωρίζει ο καταναλωτής;
Η προτεινόμενη ημερήσια δόση καφεΐνης είναι διαφορετική για τον καθένα μας,
Η ποσότητα καφεΐνης σε κάθε φλιτζανάκι ή κούπα, δεν είναι ίδια (ακόμη και στον ίδιο τύπο),
Η ανάμιξη καφεΐνης με αλκοόλ, δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι ανθυγιεινή. Όμως πολλές φορές το αποτέλεσμα μπορεί να είναι επικίνδυνο, ενδεχομένως ακόμη και θανατηφόρο.
Η καλύτερη ώρα για να πίνουμε καφέ, είναι το πρωί. Ο λόγος είναι ό,τι η καφεΐνη επηρεάζει μια σημαντική ορμόνη (την κορτιζόλη), η οποία ρυθμίζει το εσωτερικό ρολόι του οργανισμού και μας βοηθά να παραμένουμε σε εγρήγορση. Μόλις ξυπνάμε τα επίπεδα κορτιζόλης είναι συνήθως υψηλά, οπότε αφήνουμε λίγο χρονικό περιθώριο μέχρι να καταναλώσουμε καφέ, προκειμένου να μην γίνουμε πιο ανεκτικοί στην καφεΐνη.

Όπως όλα τα τρόφιμα, έτσι και ο καφές, θα πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο. Η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει ταχυκαρδία, παροδική αύξηση της αρτηριακής πίεσης, νευρικότητα, στρες και δυσφορία – σε άτομα ευαίσθητα στην καφεΐνη ή σε όσους κάνουν υπερκατανάλωση. Πάντα με μέτρο και ποτέ πριν από τον ύπνο (σύμφωνα με έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Journal of Clinical Sleep Medicine).

Ο ελληνικός καφές απομακρύνει τα εγκεφαλικά και τα τροχαία

Για τον ελληνικό καφέ έχουν γίνει εκατοντάδες έρευνες παγκοσμίως. Επιστήμονες προσπαθούν να εντοπίσουν τις ουσίες που βρίσκονται κρυμμένες στους κόκκους του και βοηθούν τον ανθρώπινο οργανισμό να τονωθεί και να ζήσει πολλά χρόνια! Πρόσφατα ήρθαν στη δημοσιότητα δύο νέες διεθνείς έρευνες που αναδεικνύουν την αξία του καφέ. Η πρώτη –που έγινε από Ιάπωνες ερευνητές και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Stroke» του Αμερικανικού Καρδιολογικού Συλλόγου–, βρήκε ότι ο καφές και το πράσινο τσάι μειώνουν τον κίνδυνο για εγκεφαλικό. Η έρευνα –η μεγαλύτερη έως τώρα για το θέμα– έγινε σε πάνω από 83.200 ανθρώπους ηλικίας 45 έως 74 ετών, τους οποίους παρακολούθησε επί 13 χρόνια.

Όσο περισσότερο καφέ και πράσινο τσάι έπιναν οι συμμετέχοντες, τόσο μειωνόταν ο κίνδυνος εγκεφαλικού. Όσοι έπιναν τουλάχιστον ένα φλιτζάνι καφέ την ημέρα, είχαν περίπου 20% μικρότερο κίνδυνο για εγκεφαλικό σε σχέση με όσους σπάνια έπιναν καφέ. Όσοι έπιναν δύο έως τρία φλιτζάνια πράσινο τσάι την ημέρα, είχαν 14% μικρότερο κίνδυνο για εγκεφαλικό, ενώ όσοι έπιναν τουλάχιστον τέσσερα φλιτζάνια, είχαν 20% χαμηλότερο κίνδυνο.

Η δεύτερη έρευνα από Αυστραλούς ερευνητές, που δημοσιεύτηκε στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό BMJ, δείχνει ότι ο καφές παρέχει σημαντική προστασία στους οδηγούς φορτηγών, κρατώντας τους ξύπνιους στα μακρινά ταξίδια. Ο καφές βρέθηκε να μειώνει κατά 63% τον κίνδυνο τροχαίου ατυχήματος για όσους οδηγούν επαγγελματικά οχήματα άνω των 12 τόνων.

Τα «μυστικά» του ελληνικού καφέ

Το 1920, οι Έλληνες μαθαίνουν ότι υπάρχουν και άλλα είδη καφέ εκτός από τον ελληνικό! Τότε εισάχθηκαν πρώτη φορά ο γαλλικός και στη συνέχεια ακολούθησαν και διάφορα άλλα είδη που καταναλώνονται στην Ευρώπη.

Μπαγιάτικος είναι ο καφές όταν έχει περάσει αρκετός χρόνος από τη στιγμή που καβουρδίστηκε, καθώς και από τότε που αλέσθηκε.

Η περιεκτικότητα του ελληνικού καφέ σε καφεΐνη –δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της βρίσκεται στο κατακάθι που δημιουργείται κατά την παρασκευή του– είναι περίπου 40mg ανά φλιτζανάκι. Αυτό το γεγονός, μας επιτρέπει να μπορούμε να τον απολαμβάνουμε πιο συχνά χωρίς να μας δημιουργεί κάποιο πρόβλημα.

Τα πρώτα ειδικά καταστήματα για τον καφέ, τα καφεποιεία –που αργότερα μετονομάστηκαν σε καφεκοπτεία– εμφανίστηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα και ασχολούνταν αποκλειστικά με την εισαγωγή, επεξεργασία και πώληση καφέ έτοιμου προς κατανάλωση.

Σημαντικό είναι και το καϊμάκι, ένας πηχτός αφρός που δημιουργείται κατά το βρασμό του καφέ. Η παρασκευή του θεωρείται επιτυχημένη όταν το καϊμάκι διατηρείται κατά το σερβίρισμά του.

Ο αλεσμένος καφές θα πρέπει να έρχεται σε επαφή με νερό ιδανικής θερμοκρασίας για κατάλληλο χρόνο. Η κατάλληλη θερμοκρασία είναι μεταξύ 92-96 βαθμών Κελσίου. Η μεταβολή της θερμοκρασίας κατά 2-3 βαθμούς, μπορεί να είναι επιθυμητή για κάποιους καφέδες ή για κάποια γούστα. Η πολύ υψηλή θερμοκρασία παράγει καμένο πικρό καφέ, ενώ η πολύ χαμηλή θερμοκρασία, αδύναμο, ξινό καφέ.

Ο ελληνικός καφές, δεν αποτελεί απλώς και μόνο μια γευστική απόλαυση, αλλά είναι από τις σημαντικότερες πηγές αντιοξειδωτικών ουσιών για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Η ζάχαρη είναι αυτή που θα καθορίσει τις θερμίδες στον ελληνικό καφέ, καθώς ο ίδιος δεν έχει θερμίδες. Γι’ αυτό προσέξτε πόσες κουταλιές θα βάλετε.


ienimerosi.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου