Τα σενάρια για Ελλάδα από την Credit Suisse

Πέντε πιθανά σενάρια για την πορεία των διαπραγματεύσεων της Ελλάδα, διακρίνει η Credit Suisse σε έκθεσή της, επισημαίνοντας το sell-off των ελληνικών ομολόγων της τελευταίας εβδομάδας, καθώς η χώρα δεν εξασφάλισε την έγκριση των πιστωτών της για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, στο eurogroup της 26ης Ιανουαρίου. 

Η τράπεζα παραθέτει τα σενάρια για την Ελλάδα με σειρά πιθανότητας, αναφέροντας ότι αυτά θα πρέπει να παρέχουν έναν οδικό χάρτη για τους επενδυτές.

Επίσης εκτιμά ότι το sell-off θα συνεχιστεί, εκτός και αν η ένταση μειωθεί από κάποια μορφή συμφωνίας, την οποία η τράπεζα εξακολουθεί να πιστεύει ότι θα έρθει κάποια στιγμή στους προσεχείς μήνες. Χωρίς οποιαδήποτε συμφωνία, η νευρικότητα της αγοράς είναι πιθανό να αυξηθεί ενόψει και της λήξης των ελληνικών ομολόγων, ιδιαίτερα στα τέλη Ιουλίου, θυμίζοντας αρκετά το 2015. Ωστόσο, η Credit Suisse σημειώνει ότι ενώ το 2015 εκτιμούσε στο βασικό της σενάριο ότι η λύση θα έρθει πολύ αργά τον Ιούλιο, αυτή τη φορά εκτιμά ότι τα πράγματα θα κινηθούν πιο γρήγορα.

- 1ο σενάριο: Γρήγορη λύση (τις επόμενες ημέρες)

Η κυβέρνηση της Ελλάδας, όπως αναφέρεται, προσπαθεί να έρθει σε συμφωνία με τους δανειστές, προχωρώντας στη λήψη μέτρων που θα πρέπει σε μεγάλο βαθμό να ικανοποιούν τους πιστωτές και τα οποία κινούνται σε ένα πλαίσιο το οποίο θα πείθει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να παρατείνει τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα. Υπάρχει μια καταλυτική συνάντηση του ΔΝΤ στις 6 Φεβρουαρίου: εφόσον τα μέτρα γίνουν αποδεκτά, αυτό θα ανοίξει το δρόμο για επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου. Κατά την άποψή μας, αυτό θα δρομολογήσει επίσης τη διαδικασία να αποσαφηνιστούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους (μετά το 2018). Από και και πέρα, οι εκθέσεις βιωσιμότητας χρέους τόσο του ΔΝΤ όσο και της ΕΚΤ θα ενισχύσουν τη θέση της Ελλάδας και θα επιτρέψουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συμπεριλάβει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE). 

Πρόκειται ξεκάθαρα για το θετικό σενάριο - και το πιο αισιόδοξο ως προς τη χρονική συγκυρία (που ωστόσο μπορεί να συμβεί και αργότερα πάντως, καθυστερώντας κάποιες μέρες ή εβδομάδες απλώς), αλλά θεωρούμε ότι μπορεί όντως να συμβεί, με αξιόλογες πιθανότητες. Πιθανότατα οδηγήσει στην αντιστροφή του κλίματος των τελευταίων εβδομάδων και περαιτέρω σύγκλιση, ειδικά εφόσον ανακοινωθεί η συμμετοχή της Ελλάδας στο QE. 

- 2ο σενάριο: "Θέλουμε περισσότερο χρόνο" (Μάρτιος-Απρίλιος)

Υπάρχει μια θεμελιώδης «αγεφύρωτη» διαφωνία ανάμεσα σε ΔΝΤ, Ευρωπαίους δανειστές και ελληνική κυβέρνηση: με τον κίνδυνο να πρόκειται περί υπεραπλούστευσης, οι Έλληνες θέλουν λιγότερες μεταρρυθμίσεις, μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους και χαμηλότερους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Το ΔΝΤ θα ήθελε περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους από τους Ευρωπαίους πιστωτες και χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα - η προσδοκία να επιτύχει η Ελλάδα πρωτογενή πλεονάσματα στο άμεσο μέλλον ύψους 3,5% του ΑΕΠ μοιάζει αντιρεαλιστική. Οι ευρωπαίοι, τελικά, είναι σχετικά «αγνωστικιστές» όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις, ιδεατά θέλουν τη μικρότερη δυνατή ελάφρυνση χρέους και προτιμούν υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα για να καλύψουν τα κενά της ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους. Δεν είναι ξεκάθαρο το αν αυτές οι διαφορές μπορούν να επιλυθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα - ενδέχεται να χρειαστούν επιπλέον διαπραγματεύσεις και εξελίξεις. Επιπλέον, υπάρχει κάποιου είδους «πολιτική προσταγή», όπως θεωρούμε, προκειμένου οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν πριν από τουλάχιστον τις γαλλικές εκλογές, προκειμένου να μην «δηλητηριαστεί» περεταίρω η ευρωπαϊκή πολιτικη διαβούλευση. Ως εκ τούτου, η απόφαση μπορεί τελικά να μεταφερθεί τον επόμενο μήνα ή τον Απρίλιο, το αργότερο, αν οι διαφωνίες δεν είναι πολύ έντονες.

- 3ο σενάριο: Μικροπολιτική (Ιούλιος)

Το σενάριο αυτό αποτελεί την επανάληψη των γεγονότων του 2015, όταν η αντιπαράθεση ώθηκε στα όρια από την ελληνική πλευρά, με την ελπίδα να πάρει την καλύτερη δυνατή συμφωνία. Κατά την άποψή μας, αυτή η στρατηγική δεν λειτούργησε για την Ελλάδα, δημιουργώντας αβεβαιότητα και μια ύφεση εκείνο το έτος. Ως εκ τούτου, είναι δύσκολο να θεωρήσουμε ότι η στρατηγική αυτή μπορεί να επαναληφθεί εκ προθέσεως, αλλά θα μπορούσε να καταλήξει έτσι στην απουσία μιας συμφωνίας κατά τα σενάρια 1 και 2 και στο πλαίσιο των εκλογών στην υπόλοιπη Ευρώπη, που αποσπούν την προσοχή από το ελληνικό ζήτημα. 

- 4ο σενάριο: Πρόωρες εκλογές (πριν από το καλοκαίρι)

Οι πρόωρες εκλογές δεν μπορούν να αποκλειστούν, εφόσον δεν υπάρξει μια ικανοποιητική συμφωνία τους επόμενους δύο με τρεις μήνες. Είναι πιθανό ότι οι περισσότεροι βουλευτές διαφωνούν με αυτή την προοπτική, καθώς οι πρόωρες κάλπες μπορεί να τους στοιχίσουν τη θέση τους στο Κοινοβούλιο: οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν μια ισχυρή προτίμηση στην κεντροδεξιά παράταξη (Νέα Δημοκρατία). Ωστόσο, οι εκλογές θα ήταν ένας τρόπος για το ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να διατηρήσει ένα «αντισυστημικό ρόλο», με στόχο και ελπίδα να επιστρέψει στην κυβέρνηση σε ένα (όχι πολύ) μεταγενέστερο στάδιο. Από την άποψη της αγοράς, οι πρόωρες εκλογές θα ήταν ξεκάθαρα αρνητικές βραχυπρόθεσμα, αλλά εκτιμούμε ότι η πιθανή νίκη της Κεντροδεξιάς θα εκτιμηθεί ώς μάλλον θετική έκβαση μεσοπρόθεσμα.

- 5ο σενάριο: Grexit; Πάλι;;;

Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Ξυδάκης, είπε ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρώ δεν θα πρέπει να είναι ταμπού, επαναφέροντας έτσι τη συζήτηση της εξόδου της Ελλάδας από την ΕΕ. Εχουμε εξετάσει το θέμα αυτό στο παρελθόν και πιστεύουμε ότι δεν θα είχε νόημα για την Ελλάδα να φύγει από το ευρώ και ουσιαστικά είναι ήδη επιζήμιο για τη χώρα ακόμα και να συζητείται. Η αντίδραση ήταν έντονη στις δηλώσεις Ξυδάκη και ξεκάθαρα δεν τις υποστηρίζει κανείς στη Βουλή, αλλά ούτε και στην υπόλοιπη χώρα.

Το χρονοδιάγραμμα των επικείμενων γεγονότων, τελικά

Θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία τον Φεβρουάριο, ή σε κάποιες άλλες άμεσες ημερομηνίες όπου θα μπορούσε να κλείσει αξιολόγηση, πιθανότατα γύρω από τις προγραμματισμένες συναντήσεις του Eurogroup - αν και μια έκτακτη συνάντηση επί του θέματος δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Η 17η Ιουλίου - ή η 20η - θα αποτελέσει τη «σκληρή» προθεσμία, καθώς η Ελλάδα θα είναι στην ίδια θέση με τον Ιούλιο του 2015, να μην μπορεί να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Υπάρχουν στο ενδιάμεσο σημαντικές αποπληρωμες που πρέπει να κάνει η Ελλάδα, ειδικά στα τέλη του Φεβρουαρίου και τον Απρίλη, ωστόσο πιστεύουμε ότι τα δημοσιονομικά της χώρας ενδεχομένως της παρέχουν το περιθώριο να ανταπεξέλθει.